کل متن ریتم دارد. همان طور که در نمایشنامههای بیژن مفید ریتم وجود دارد. از این نظر متن وامدار"ماه و پلنگ" و"شهر قصه" است. سعی کردم شعر عامیانه و کودکانه را به کار بگیرم، البته در مفهومی متفاوت.
کل متن ریتم دارد. همان طور که در نمایشنامههای بیژن مفید ریتم وجود دارد. از این نظر متن وامدار"ماه و پلنگ" و"شهر قصه" است. سعی کردم شعر عامیانه و کودکانه را به کار بگیرم، البته در مفهومی متفاوت.
کارگردان نمایش"حسن و دیو راه باریک پشت کوه" میگوید:«در بهرهگیری از عناصر نمایشهای آئینی ـ سنتی به بار معنایی عمل صحنهای اندیشیده و کلیت آن را طراحی کردهایم.»
افشین هاشمی- نویسنده، کارگردان، بازیگر و طراح این نمایش- در گفتوگو با سایت ایرانتئاتر گفت:«در مرحله اجرایی به بسیاری از عناصر نمایشهای سنتی اندیشیدیم. حتی روی برخی کار کردیم اما بعداً آنها را کنار گذاشتیم. برای مثال نقالی و پردهخوانی را که خیلی دوست داشتیم، استفاده کنیم، حذف کردیم، چون مطابق طراحی نهاییمان نبود. سعی کردیم لحظات با محتوای کار مطابقت داشته باشند.»
وی برای توضیح بیشتر گفت:«برای مثال بخش سایهای و خیمهشببازی را در نظر بگیرید. میتوانستیم از عروسکهایی با تعداد نخ بیشتر استفاده کنیم، ولی ترجیح دادیم دو نخ داشته باشند. در عین حال عروسکگردان نیز در معرض دید تماشاگر است. صدای صفیر را هم حتی بدون عروسک به کار گرفتیم که همه اینها در کنار هم بار معنایی خاصی دارد.»
وی یادآور شد:«هر چه را به تخیل مربوط میشود عروسکهای سایهای بازی میکنند. بخشهای آوازی و مخالف خوانی آدمهای منفی نمایش از تعزیه گرفته شده و شوخیهای کلامی تخت حوضی را تداعی میکنند. اگر این گونههای نمایشی با فکر و درست در کنار هم چیده شوند، نتیجه جذاب خواهد بود.»
زبان و ساختار کودکانه اشعار
به گزارش سایت ایران تئاتر افشین هاشمی درباره متن نمایش"حسن و دیو راه باریک پشت کوه" توضیح داد:«این نمایشنامه را سال 80 نوشته بودم و در زمان نوشتن نیز شعرگونه بودن زبان برایم بسیار اهمیت داشت. همین امر نیز باعث شد که با دیگر کارهایم متفاوت باشد.»
وی با اشاره به این که در زمان نوشتن هرگز به شکل اجرایی فکر نمیکرده، گفت:«کل متن ریتم دارد. همان طور که در نمایشنامههای بیژن مفید ریتم وجود دارد. از این نظر متن وامدار"ماه و پلنگ" و"شهر قصه" است. سعی کردم شعر عامیانه و کودکانه را به کار بگیرم، البته در مفهومی متفاوت.»
هاشمی در توضیح این که چرا در صفحه آخر بروشور، اجرا به جای بیضایی، مفید و... به عروسکهای"غروب در دیاری غریب"، "پلنگ ماه و پلنگ" و... تقدیم شده، گفت:«به کاراکترهای این نمایشها اشاره کردم نه نویسنده و حتی متن. زیرا ما از طریق همین شخصیتهاست که یاد نویسنده و یاد همه چیزهایی که در آن نمایشها دوست داریم، میافتیم.»
او در پاسخ به این که برای حفظ زبان کودکانه نمایش بسیار تلاش شده است، اما مفاهیم همچنان برای بزرگسالان مطرح میشود، گفت:«در نمایشهای"شهر قصه" و"ماه و پلنگ" ویژگی خاصی وجود دارد. نمیتوان رابطه عمیق این متون با بزرگسالان را انکار کرد. همه ما با شهر قصه آشناییم و آن شاعرانگی و کودکانه بودن اشعارش در ذهنمان باقی مانده است.»
انتخاب بازیگر و شیوه اجرا
کارگردان نمایش"حسن و دیو راه باریک پشت کوه" درباره موسیقی نمایش به سایت ایران تئاتر توضیح داد:«چگونگی ارتباط با موسیقی و موزیکال شدن اجرا در ابتدا برایم یک طرح کلی بود که به مرور و در حین تمرینات موسیقیها انتخاب و اجرا شدند. فقط میدانستم به 5 بازیگر نیاز دارم که خودشان باید همه کارها را انجام دهند. عروسکگردانی، نوازندگی، خوانندگی و... برای نقش"چل گیس" در دانشگاه دنبال بازیگر میگشتم که هم ساز بزند و هم بخواند و هم بتواند عروسکگردانی کند. شانس آوردم که ستاره امینیان عروسک هم میساخت.»
افشین هاشمی که سالها با گروه موسیقی"کوبان" همکاری داشته، درباره انتخاب قطعات موسیقی به بروشور نمایش اشاره کرد و گفت:«شرح همه دستگاهها، آوازها و گوشههای استفاده شده موسیقی به دقت در بروشور آمده است. رِنگ و آواز دشتی، دستگاههای همایون، چهارگاه، نوا، ماهور و همچنین موسیقی مقامی خراسان، نوحهخوانی بوشهر و... با جزئیاتی این نمایش استفاده شده است.»
اجرای عمومی
افشین هاشمی با یادآوری صحبتهای دبیر جشنواره درباره اجرای عمومی نمایشهای برگزیده جشنواره در تئاتر پارس، گفت:«اجرای این نمایش به سالن بلک باکسی احتیاج دارد که تماشاگر کف صحنه را ببیند. ما هم منتظریم که وضعیت سالنها و اجراها اعلام شود. دیروز به آقای ناصربخت گفتم با افتخار در تئاتر پارس اجرا خواهم کرد، البته پس از آن که یک هفته در سالنی که شرایط اجرای مرا داشته باشد، اجرا کنم. پیش از این در تئاتر پارس روی صحنه رفتهام. این بار هم با افتخار این فرصت را میپذیرم و گروه نیز تمام درآمد بلیت خود را برای تعمیرات در اختیار این تئاتر قرار خواهد داد.»